Politici die pleiten voor kernenergie laten nooit de prijs van eeuwen bewaking en verwerking van kernafval of de afbraak van een afgedankte centrale meewegen in de prijs van stroom door kernenergie. Het is eigenlijk een morele plicht van beleidsmakers om alle gevolgen van beleid door te berekenen en te presenteren. Een bekend voorbeeld is ook onze vaderlandse bio-industrie. Het kost jaarlijks minstens een miljard om de vervuiling aan te pakken, maar dit bedrag wordt niet doorberekend in de kostprijs en het vlees dat de consument in de winkel betaalt. Wees eerlijk en transparant als beleidsmaker en reken politieke partijen in een volgende verkiezing er op af wanneer zij dit tijdens een regeringsperiode niet zijn geweest.
Hans Botman schrijft in een ingezonden brief in de Volkskrant van 29 juni het volgende.
Bij lezing van het artikel 'Vergeet windenergie, zet in op zonnecellen' van Joost van Kasteren (O&D, 24 juni) moest ik direct denken aan de eerdere heilige gralen 'kernfusie' en 'kernenergie'. Ook die zouden ons vrijwel gratis ongekende hoeveelheden energie bieden. Nu, na vele decennia research en vele honderden miljarden verder, worstelen we nog steeds met die belofte.
Van Kasteren hekelt terecht het 'cijferfetisjisme' rond duurzame energie (16 procent in 2020), maar vervangt dat door net zo onzinnig 'kostprijsfetisjisme'. Wie in een gestolen auto rijdt, heeft een uiterst lage kostprijs. Want dat is wat we nu doen: we verbruiken en verbranden eindige fossiele brandstoffen, zonder te betalen voor de milieuschade en zonder de eigenaar (wij allemaal) fatsoenlijk te vergoeden. Natuurlijk is het zinnig om kosten te berekenen, maar staar je dan niet blind op die kale kostprijs, neem alle kosten mee, hoe moeilijk dat ook is. En mag je wel spreken van 'subsidie' als de staat voor windstroom 3 cent vergoeding betaalt uit subsidiepot SDE+ , maar 14 cent belasting heft? Ik zou willen dat mijn spaarrekening een rendement van ruim 300 procent had!
Net als Van Kasteren ben ik ervan overtuigd dat de directe omzetting van zonlicht in elektriciteit en warmte de meest kansrijke technologie is. Ik ondersteun zijn pleidooi voor een versterking van het onderzoek naar zonnecellen van harte. Maar waar een mislukt Apollo-project zou leiden tot een mensloze maan, dreigt bij een mislukte zonnerevolutie een mensloze aarde. Dus laten we onze eieren over meerdere mandjes verdelen. Want ook windenergie, Ampyx Power (twee pagina's eerder in dezelfde krant), getijde-energie, geothermie en biobrandstoffen zijn nog lang niet uitontwikkeld.
Maar techniek alleen is niet genoeg om de door Van Kasteren beoogde 'giant leap' te maken. Zonder maatschappelijke inbedding gaat het niet lukken. Economen, voorzie ons van integrale kostprijzen. Planologen, architecten en stedebouwkundigen, neem de zon als uitgangspunt van uw plannen. Politici, verlaat het kortetermijnbonusdenken van de eerstvolgende verkiezingswinst. Psychologen en sociologen, vindt een medicijn tegen onze 'veranderangst'. Boeren, burgers en buitenlui, wacht niet af tot de duurzame energie tot u komt, maar kijk wat u nu al kunt doen om een duurzame energievoorziening mogelijk te maken.
