Hoe economische ongelijkheid samenlevingen schaadt

We voelen instinctief aan dat het in samenlevingen met enorme inkomensverschillen op de een of andere manier fout gaat. Richard Wilkinson brengt in de TED-talk hieronder de harde gegevens over de economische ongelijkheid in kaart en laat zien wat er mis gaat als rijk en arm te ver uit elkaar liggen: echte effecten op gezondheid, levensduur, zelfs op fundamentele waarden als vertrouwen.

Nederlands ondertiteld

Hoeveel is genoeg? Geld en het verlangen naar een goed leven (bol.com).

Waarom werken we ons te pletter om steeds meer rijkdom te vergaren? Hoeveel is genoeg? Vader en zoon Robert en Edward Skidelsky zoeken een antwoord bij de Britse econoom John Maynard Keynes. Die voorspelde in 1930 dat we binnen de eeuw in een land van melk en honing zouden leven: ons inkomen zou alleen maar toenemen en we zouden niet meer dan vijftien uur per week moeten werken.

De Skidelsky’s vertellen hoe en waarom Keynes zich heeft vergist. Volgens hen heeft de economie een morele dimensie gehad sinds het begin van onze beschaving. Die zijn we uit het oog verloren. Daarom moeten we opnieuw bepalen wat in ons leven echt belangrijk is.

Het goede leven

Waar bestaat het goede leven dan uit? De Skidelsky’s introduceren zeven basisgoederen, die noodzakelijk zijn voor een goed leven.

1. Gezondheid.
2. Geborgenheid.
3. Respect.
4. Persoonlijkheid (autonomie).
5. Harmonie met de natuur.
6. Vriendschap.
7. Vrije tijd.

Wild, wilder, Wilders

Nu Geert Wilders een groot kiezerspotentieel heeft, zijn de andere politieke partijen aan zet om het verloren aandeel op de kiezersmarkt terug te pakken.
De partij met de grootste potentie om te groeien en tevens door de jaren heen afhankelijk van het charisma van de mannelijke tegenkracht is D66. Pechtold, hoewel niet met evenveel charisma uitgerust als Hans van Mierlo en Jan Terlouw, werkt hard in de media en doet het uitstekend. Hij heeft als verpersoonlijking van de redelijkheid ook de beste kaarten, want Wilders slaat wild om zich heen en wekt de suggestie dat zijn beweging extreme vormen kan aannemen. Wilders zelf spreekt liever van demonisering.
De vraag die nog open staat is of de race nu gelopen is of dat er ruimte is voor twee grote partijen. Wilders is niet bang om taboe onderwerpen aan te kaarten, maar zijn achilleshiel is gebrek aan democratie in eigen gelederen. Wel heeft hij oog voor de risico’s van gebrek aan kwaliteit bij medestanders. Maar net als bij de LPF blijft de vraag: zijn er wel genoeg bestuurders met voldoende kwaliteit waar hij het kan overlaten om af en toe op de winkel te passen?
Daarvoor moet je vertrouwen hebben in je medemens. Op dat punt lijkt Wilders het te verliezen van Pechtold. In de zendtijd voor Politieke Partijen schroomt D66 niet om een lesbisch stel naar voren te schuiven.
Wilders heeft het lef om met een Tweede Kamer delegatie naar Turkije te gaan om een week lang te gaan vertellen waarom Turkije niet rijp is om tot de EU te worden toegelaten.
Over vertrouwen gesproken….
Maar het bedrijfsleven en het leger ziet de missie van Wilders met lede ogen aan. Nederland als exportland en als militaire macht aanwezig en zichtbaar in islamitische gebieden wordt niet graag het mikpunt van terroristische aanslagen of consumenten boycots. Dan is de afweging over wat belangrijker is "vrijheid van meningsuiting" versus "eigen belang" snel gemaakt.

D66 lijkt meer op de toekomst en de multiculturele samenleving ingericht te zijn dan Wilders. Wilders doet meer denken aan heersers uit het verleden die de zaak overzichtelijk wilden houden en vreemde elementen wilden weren.
De andere spelers in en rond het politieke midden doen het op dit moment niet zo sterk. De PvdA spreekt de arbeiders niet meer aan. Het CDA krimpt nog steeds langzaam maar gestaag en een nieuwkomer als de PvdD wekt de suggestie dat zij ook liever de macht niet met hun kiezers delen.